كورتيزول که اغلب هورمون استرس نامیده می‌شود، نوعی هورمون Glucocorticoid آدرنال (کورتیکواستروئید) است که توسط غدد فوق کلیوی تولید می‌شود. کورتیزول فراتر از هورمونی است که فقط در هنگام استرس ترشح می‌شود. درک کورتیزول و تأثیر آن بر بدن به تعادل هورمون و دستیابی به سلامتی کمک می‌کند. گیرنده های کورتیزول که در هر سلول از بدن ما وجود دارد، بر بسیاری از عملکردهای مختلف بدن تأثیر می‌گذارد. کورتیزول می‌تواند باعث کمک به کنترل سطح قند خون، تنظیم متابولیسم، کمک به کاهش التهاب و کمک به حافظه شود. این ماده بر کنترل تعادل نمک و آب تأثیر دارد و به کنترل فشار خون کمک می‌کند. در زنان، کورتیزول از جنین در حال رشد در دوران بارداری نیز پشتیبانی می‌کند. همه این عملکردها باعث می‌شود کورتیزول به عنوان هورمونی حیاتی برای محافظت از سلامتی و تندرستی به حساب بیاید. کورتیزول ممکن است به کنترل آلرژی (با تثبیت لیزوزوم) کمک کند. بیشترین میزان ترشح کورتیزول در اوایل صبح و بعد از غذا اتفاق می‌افتد. حداکثر میزان کورتیزول تقریباً در ساعت 7:00 صبح و کمترین میزان آن تقریباً در ساعت 11:00 شب اتفاق می‌افتد، پس از آن، ترشح کورتیزول از قشر آدرنال فقط در آزاد سازی‌های مختصر (7 تا 15 مرتبه در روز) اتفاق می‌افتد. 5٪ کورتیزول بدن به طور آزاد به آلبومین متصل است.
اثرات سمی کورتیزول ( در میزان‌های بالای آن)
– روند پیری را تسریع می‌کند.
– سیستم ایمنی را سرکوب می‌کند.
– ممکن است دلیلی برای فشار خون بالا باشد.
– ممکن است باعث خستگی شود.
– ممکن است باعث مقاومت به انسولین شود.
– ممکن است در چاقی همکاری و کمک کند.
– میزان نوران بازدارنده آلزایمر را افزایش می‌دهد.
– کورتیزول باعث افزایش اشتها می‌شود. (منجر به پرخوری در دوره های استرس می‌شود.)
– در بیماران افسردگی سطح کورتیزول عصرگاهی بزاقی به مقدار (>mg/ml 0.594) افزایش پیدا میکند.
– بی خوابی
– میگرن
– خطر ابتلا به PMS را افزایش می‌دهد.
– کورتیزول در پاسخ به استرس در بدن تولید و آزاد می‌شود.
Dr. Said Sokhandan
Latest posts by Dr. Said Sokhandan (see all)