پوکی استخوان وضعیتی است که در اثر از بین رفتن تراکم استخوان، استخوان متخلخل، شکننده و کمچگال میشود. از بین رفتن تراکم استخوان به میزان 3٪ – 5٪ در هر سال برای تقریبا پنج سال تسریع میشود و پس از آن روند از دست دادن استخوان با سرعت تقریبی 5.5٪ در سال ادامه مییابد. غالبا افراد مبتلا به پوکی استخوان استخوانهایشان در ناحیه هایی مانند لگن، ساعد، مچ و ستون فقرات میشکنند. در حالیکه بیشتر شکستگی استخوانها ناشی از زمین خوردن است، پوکی استخوان میتواند استخوانها را ضعیف کند تا حدی که شکستگی راحتتر رخ دهد. هرچه پیرتر میشوید، احتمال ابتلا به پوکی استخوان بیشتر میشود و بهبود شکستگی استخوان سختتر میشود. استخوانهای شکسته میتوانند اثرات ماندگاری داشته باشند از جمله دردی که از بین نمیرود. پوکی استخوان میتواند باعث شکستگی استخوانهای ستون مهرهها و کلاپس آنها شود، به طوری که برخی از افراد مبتلا به آن کوتاهتر میشوند و قادر به صاف ایستادن نیستند. لگن شکسته بسیار جدی است چرا که میتواند باعث دیگر مشکلات سلامتی شود. 33٪ از زنان و 55٪ از مردان از 09 سالگی دچار شکستگی لگن میشوند (شکستگی لگن تقریبا همیشه در نتیجه پوکی استخوان اتفاق میافتد). زنان بعد از یائسگی بیشترین میزان بروز پوکی استخوان را دارند (به دلیل کاهش فراهم زیستی کلسیم بعد از یائسگی و همچنین “استخراج” کلسیم از استخوانهای زنان در دوران بارداری و شیردهی). در55٪ – 39٪ زنان سفیدپوست و شرقی و 59٪ زنان سیاه پوست پوکی استخوان ایجاد میشود.

چه کسانی بیشتر مستعد پوکی استخوان هستند؟

– زنان یائسه 33٪ و مردان 55٪؛ پوکی استخوان 4 برابر در زنان شایع ترمردان میباشد.

– ارث میتواند یکی از عناصر خطر ابتلا به پوکی استخوان باشد.

-افراد دارای سؤتغذیه و سؤجذب در معرض خطر ابتلا به پوکی استخوان هستند.

– افراد کم وزن در معرض خطر ابتلا به پوکی استخوان قرار دارند.

چه ماده ای میتواند خطر پوکی استخوان را افزایش دهد؟

۱- هموسیستئین؛
هموسیستئین با ایجاد اختلال در پیوندهای عرضی مطلوبی که در کلاژن وجود دارد، باعث آسیب ساختار ماتریکس استخوان میشود.
۲- کافئین؛ مصرف بیش از حد کافئین ممکن است خطر ابتلا به پوکی استخوان را افزایش دهد.
۳- کورتیزول؛ تولید بیش از حد کورتیزول ممکن است باعث پوکی استخوان شود.
۴- هورمون آزاد کننده(LHRH) لوتنیازین رلیسین هورمون؛ هورمون آزاد کننده، هورمون لوتئینه نباید بیش از شش ماه استفاده شود چرا که ممکن است خطر پوکی استخوان را افزایش دهد.
5- فعالیت بیش از حد سیستم ایمنی بدن
6- اسید چرب اشباع شده

7- مصرف بیش از حد مینرال هایی مانند؛
– آلومینیوم
– فلوراید
– فسفر (نوشیدنی گازدار)
– سدیم

8. داروها شیمیایی؛
– داروهای آنتی اسید
– مهارکننده های پمپ پروتون
– گلوکوکورتیکواستروئیدها
– پردنیزون
– داروهای ادرار آور
– ملین

۹- داروهای تفریحی؛
– الکل
تنباکو

۱۰- التهاب

۱۱- رادیکالهای آزاد

۱۲- ورزش استقامتی (ورزشهای سه گانه)

۱۳- بیماری کرون

۱۴- تولید ناکافی اسید کلریدریک (هیپوکلرهیدریا)

۱۵- کولیت اولسراتیو (زخم روده)

۱۶- کم کاری تیروئید

موادی که ممکن است پوکی استخوان را کاهش دهند یا از آن جلوگیری کنند:
هورمونها
– استروژن
– استریول
– استرون
– پروژسترون؛ کمبود پروژسترون ممکن است دلیل اصلی پوکی استخوان باشد و مطالعات بالینی نشان داده است که مصرف مکمل پروژسترون ممکن است تراکم توده استخوان(BMD) را پس از 5 سال مصرف مکمل 7٪، پس از دو سال 55٪ و بعد از سه سال 55٪ افزایش دهد. در زنانی که پس از یائسگی تا سن 09 سالگی مکمل پروژسترون مصرف میکنند شواهدی درمورد از دست دادن تراکم استخوان نشان نمیدهند. با این وجود باید همچنان از پروژسترون طبیعی استفاده کنند.
– HGH
– پرگننولون
– تستوسترون
– اسیدهای چرب امگا 3
– کلسیم
– منیزیم
– منگنز
– سیلیکون
– پتاسیم
– اسید فولیک به صورت متافولات
B12 –
– ویتامین C
– ویتامین D3
– ویتامین K7 ،K2
– کوهوش سیاه black Cohosh
– ورزش؛ به طور منظم 5 بار در هفت

اسیدهای چرب امگا-3 که روغن امگا-3 نیز نامیده می شود، نقش مهمی در فیزیولوژی و رژیم غذایی انسان دارند.

سه نوع امگا-3

– آلفا-لیولنیک اسید (ALA) در روغنهای گیاهی دانه های خوراکی (گردو، بذر کتان، شاهدانه)

– اسید اکوساپنتانوئیک در روغنهای دریایی (ماهی، کریل، تخم مرغ و جلبک های خاص)

– اسید Docosahexaaenoic در روغنهای دریایی (ماهی، کریل، تخم مرغ و جلبکهای خاص)

مزایای سلامتی اسید چرب امگا-3

– ممکن است با مهار تولید آپوپروتئین (APO-a)  از بیماریهای قلبی عروقی (CVD) پیشگیری کند.

– ممکن است از فشار خون بالا جلوگیری کند.

– ممکن است از تصلب شرایین جلوگیری کند.

– ممکن است از حمله قلبی جلوگیری کند.

– ممکن است از سکته مغزی جلوگیری کند

– التهاب مرتبط با کولیت را کاهش می دهد.

– ممکن است از بیماری کرون جلوگیری کند.

– از سنگ کیسه صفرا جلوگیری می کند.

– ممکن است به جلوگیری از دژنراسیون ماکولای وابسته به سن (ARMD) بافتهای چشمی کمک کند.

– ممکن است به پیشگیری و درمان بیماریهای خود ایمنی کمک کند.

– ممکن است به جلوگیری از کبد چرب کمک کند.

– ممکن است سطح تری گلیسیرید بالای سرم را کاهش دهد.

– ممکن است هوموسیستئین بالا را کاهش دهد.

ماهی های سرشار از اسید چرب امگا-3

–  شاه ماهی سالمون

– ماهی ماکرل

– ماهی هرینگ

– ساردین

– قزل آلا

– ماهی تن

روغن های ماهی ممکن است به طور بالقوه با اثرات سمی موارد زیر مقابله کند:

1. ممکن است از تولید بیش از حد سیتوکینها جلوگیری کند (اینترلوکین 1، اینترلوکین 6 و فاکتور نکروز تومور).

2. ممکن است سطح کراتین فسفوکیناز (CPK) را در افرادی که ورزش فشرده و سنگین انجام میدهند، کاهش دهد.

3. ممکن است توانایی استرس (ذهنی) را برای افزایش سطح کورتیزول مهار کند.

4. ممکن است به کاهش عوارض جانبی سمی داروی ضد سرطان کمک کند.

5. ممکن است سطح پروتئین C-Reactive را کاهش دهد.

6. ممکن است تولید اسید آراشیدونیک در بدن را کاهش دهد.

7. ممکن است سطح فیبرینوژن بالا را کاهش دهد.

8. ممکن است به جلوگیری از کبد چرب ناشی از الکل کمک کند.

9. ممکن است باعث کاهش تری گلیسیرید بالای سرم و افزایش سطح HDL در افراد سیگاری شود.

اثرات سمی روغن ماهی

1. ممکن است در برخی افراد اسهال ایجاد کند.

2. ممکن است باعث ناراحتی موقتی دستگاه گوارش در برخی از افراد شود.

3. ممکن است سطح کلسترول LDL را افزایش دهد (12 گرم در روز) که به دنبال آن امکان کاهشویتامین E وجود دارد